گنجینه‌های زبانی آفریقای جنوبی: معرفی 11 زبان رایج در این کشور

زبان انگلیسی تأثیر قابل توجهی بر مردم آفریقای جنوبی که زمانی تحت استعمار امپراتوری بریتانیا بودند، دارد. با وجود زبان مادری خود، بسیاری از مردم آفریقای جنوبی به دلیل استفادۀ گسترده از آن در آموزش و رسانه‌ها می‌توانند به زبان انگلیسی ارتباط برقرار کنند. با این حال، نحوه صحبت آنها به انگلیسی منحصر به فرد است و اغلب به عنوان «انگلیسی آفریقای جنوبی» شناخته می‌شود که می‌تواند یک چالش برای انگلیسی‌زبانان بومی باشد. در این مقاله به بررسی تاریخچۀ زبان انگلیسی در آفریقای جنوبی و توسعۀ گویش انگلیسی آفریقای جنوبی خواهیم پرداخت. یک جهانگرد استرالیایی که به آفریقای جنوبی سفر کرده نیز در این راه کنار ما خواهد بود. با ما همراه باشید:

مشاهدات جهانگرد استرالیایی دربارۀ فرهنگ آفریقای جنوبی

«در 260 کیلومتری شمال کیپ تاون، استراحتگاهی بین گرد و خاک دره‌های آفریقا وجود دارد که من طی یک ماه آن جا ساکن بودم. دیواره‌ای از صخره مثل دیواره‌ای مستحکم، ابرهای بارور را روی این منطقه نگاه می‌داشت، به همین دلیل زمین‌های پرحاصلی در این منطقه وجود داشت. این کوه‌ها باعث می‌شد که گردشگران از این ناحیه به‌سمت جنوب تغییر مسیر دهند. کمی دورتر از دیواره، زمین‌هایی بزرگ که پوشیده از خاک سرخ‌رنگ و سنگ‌هایی همانند مریخ بود، گسترده شده است. جانورانی همانند بابون نیز در این منطقه به‌وفور یافت می‌شوند.

«در 260 کیلومتری شمال کیپ تاون، استراحتگاهی بین گرد و خاک دره‌های آفریقا وجود دارد که من طی یک ماه آن جا ساکن بودم. دیواره‌ای از صخره مثل دیواره‌ای مستحکم، ابرهای بارور را روی این منطقه نگاه می‌داشت، به همین دلیل زمین‌های پرحاصلی در این منطقه وجود داشت. این کوه‌ها باعث می‌شد که گردشگران از این ناحیه به‌سمت جنوب تغییر مسیر دهند. کمی دورتر از دیواره، زمین‌هایی بزرگ که پوشیده از خاک سرخ‌رنگ و سنگ‌هایی همانند مریخ بود، گسترده شده است. جانورانی همانند بابون نیز در این منطقه به‌وفور یافت می‌شوند.

من و خانواده‌ام به‌دلیل علاقه‌ای که به سنگ و صخره‌نوردی داشتیم، به این منطقه از آفریقا رفتیم. ما اکثر وقت خودمان را برای صخره‌نوردی صرف می‌کردیم. یکی از این روزها، باران شدیدی روی دشت قرمزرنگ باریدن گرفت. به‌جای صخره‌نوردی، ترجیح دادیم که با استفاده از نقشه به دیدار سنگ‌نوشته‌هایی که در منطقه‌ای در همان نزدیکی بود، برویم. قدمت این سنگ‌نوشته‌ها هشت هزار سال تخمین زده شده است. این قسمت از آفریقای جنوبی، منطقه‌ای است که به «قلب آفریکانر» (Afrikaner) معروف است، جایی که در سال 1740 توسط کشاورز دوره‌گرد هلندی قابل کشت و زراعت شد. کسانی که در این منطقه ساکن شدند، بعدها به نام آفریکانرز (Afrikaners) در آفریقا معروف شدند. زبان این قوم، آفریکآنز (Afrikaans) است.

پس از پیاده‌روی طولانی مدت به محل اقامت خودمان برای صرف ناهار بازگشتیم. پیش‌خدمت هتل با عبارت «حال شما مردم چطور است (How are you people)» از ما استقبال کرد، در مورد عبارت «مردم» مشکوک بودم. عبارت شما مردم (you people) یک اصطلاح همه‌گیر در آفریقای جنوبی است که برگردان دقیق عبارت julle mense در زبان افریکآنز به انگلیسی است. همانند یک بچه تا زمانی که این اصطلاح‌ها را یاد بگیرم، مدت‌ها سردرگم بودم.

سرگذشت زبان انگلیسی مردم آفریقای جنوبی را باید در تاریخ آفریکآنز یافت. زبانی که مردم کنونی آفریقای جنوبی صحبت می‌کنند، زبان امروزی همانی است که در قرن 17 توسط هلندی‌ها به این منطقه آورده شد. هیچ‌کدام از زبان‌های انگلیسی و آفریکآنز مستقل از آفریقا نیستند. این زبان‌ها در گذر زمان از هم واژه‌هایی گرفته‌اند تا دامنه لغات گسترده‌تری داشته باشند، از سوی دیگر توسط مهاجرانی که به این منطقه می‌آمدند، دچار تغییراتی می‌شدند؛ اما پایه و اساس هردو زبان را، زبان مردم اصیلی که در این منطقه بوده‌اند، تشکیل داده است. به عبارت بهتر زبان در آفریقای جنوبی جزئی از فرهنگ بیشتر مناطق شده است. زبانی غنی ولی ترکیبی از واژه‌های غریب.

بحث در مورد زبان مردم آفریقای جنوبی تحت حکومت استعماری می‌تواند پیچیده‌تر از بررسی دو زبان باشد. بر اساس اطلاعات من، از مجموع یازده زبان مستقل، فقط این دو زبان در این منطقه استفاده می‌شود. نکته جالب و قابل تامل این است که هیچ یک از این یازده زبان، زبان مادری اکثریت مردم نیست. بر اساس سرشماری سال 2011، زبان خوسایی رایج‌ترین زبان در خانه‌ها است. زبان آفریکانز زبان مادری 13.5 درصد از آفریقایی‌ها به شمار می‌رفت، در حالی که انگلیسی حدود 9.6 درصد بود. منظور ما از انگلیسی، زبانی است که با گویش‌ها و واژه های دیگر ترکیب شده و بیشتر از اصطلاحات وام گرفته شده از زبان‌های دیگر تشکیل شده است.

زمانی که با مردم محلی این منطقه به زبان انگلیسی صحبت کردم، متوجه شدم که تفاوت زیادی در تلفظ وجود ندارد و شاید دلیل این باشد که انگلیسی زبان دوم در آفریقای جنوبی است. علاوه بر این، زبان دوم باعث افزایش همدلی در بین سایر ملل و مردم آفریقای جنوبی شده است و اصطلاحات جدیدی مانند چراغ راهنمایی و رانندگی در کنار نوآوری‌های جدید وارد منطقه می شود. زبان آفریکانز در این منطقه توسط پرتغالی‌ها، هندی‌ها، مالزیایی‌ها و بومیان آفریقا تغییر کرده است. حتی مهاجران و مستعمران نیز در این جریان دخیل بودند. در مکالمات انگلیسی اغلب با کلماتی روبرو می شوید که باید مدتی به آنها فکر کنید، زیرا عبارت یا کلمه از زبان اصلی آفریقایی یا کشورهای دیگر است.»

درست است که تاریخ انگلیسی‌ها و آفریقای جنوبی ممکن است متفاوت باشد، اما وقتی گردشگران از این منطقه دیدن می‌کنند، این دو فرهنگ را در هماهنگی و تعامل با یکدیگر خواهند دید. هر دو مسئول حفظ دیگری و کمک به رشد جامعه هستند.

سخن آخر

در پایان، گنجینۀ زبانی آفریقای جنوبی گواهی بر میراث فرهنگی و تنوع غنی این کشور است. از خوسایی گرفته تا آفریکانز، هر زبانی در تاریخ، ویژگی‌ها و اهمیت فرهنگی منحصر به فرد خود را دارد. همزیستی این زبان‌های متفاوت نه تنها به شکل‌گیری هویت ملی آفریقای جنوبی کمک کرده است، بلکه روحیه وحدت این کشور در کثرت را نیز منعکس می‌کند. میراث چندزبانۀ آفریقای جنوبی مایۀ غرور و نماد امید برای آینده‌ای است که در آن همه فرهنگ‌ها و زبان‌ها مورد احترام و ارزش قرار می‌گیرند. با پذیرفتن غنای زبانی کشور رنگین کمان، می توانیم پیچیدگی‌ها و شگفتی‌های بسیاری از فرهنگ‌های آفریقای جنوبی را بهتر درک کرده و قدردانی کنیم و در جهت جامعه‌ای فراگیرتر و هماهنگ برای همه تلاش کنیم.

امیدواریم این مطلب از وبلاگ هورام گشت تاج به شما در آشنایی با فرهنگ آفریفای جنوبی کمک کرده باشد.